Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temmuz ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye genelinde konut satışları 2024 Temmuz ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 16 artarak 127 bin 88 oldu. Temmuz ayında, konut satışları aylık bazda 2024’ün en yüksek düzeyine çıkmış oldu. Bu satış sayısı birebir vakitte tüm vakitlerin en yeterli ikinci temmuz ayı satışı olarak datalara yansıdı.
Ayrıca Temmuz 2024 verisi, 2023 Aralık’ta gerçekleştirilen 138 bin 577 konut satışından sonra son iki yılın en yüksek ikinci düzeyi olarak kayıtlara geçti.
Konut satışları Ocak-Temmuz periyodunda ise bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 0.5 azalışla 672 bin 162 olarak gerçekleşti.
Birikim yatırıma döndü
Konut satışlarının temmuzda süratli yükselmesinin gerisinde bilhassa yeni konut üreten firmaların kendi bünyelerinde yaptığı ‘kredili satış’ kampanyaları var. Düşük peşinat, 36 aya kadar 0 faizli ya da yüzde 1 düzeyindeki vade imkanları; tüketicinin elindeki birikimi gayrimenkul yatırımına dönüştürmesinin önünü açtı. Bankaların yüksek konut kredisi faiz oranı sunduğu ortamda hayata geçirilen kampanyalı satışlar; bir yandan yeni konut alımını artırırken, öteki yandan ise konut dalındaki satışlara uzun mühlet sonra üst istikametli bir ivme kazandırdı.
Mevcutta bankaların konuk kredisi faizleri de bir ölçü gevşeme gösteriyor lakin en düşük oran yüzde 3.03 seviyesinde bulunuyor. Bu oranla 10 yıl vadeli 1 milyon liralık kredinin toplam ödemesi 3 milyon 760 bin lira, aylık taksit ödemesi ise 31 bin lirayı aşıyor.
Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Lideri Faruk Akbal, “Peşinatı olanlar, bankaları beklemeden şirketlerle ödeme planı üzerinde anlaşıyor ve kârlı bir alım yapmış oluyor. Ayrıyeten tasarruf finansman kesimi de banka kredilerinin kısıtlandığı bu devirde konut finansmanında kıymetli bir rol alıyor” dedi.
‘Sıfır’ satışları tetikledi
‘Banka kredisiz konuta erişim kampanyaları dalı hareketlendirdi’ sözünü kullanan EgeYapı GYO Genel Müdürü Didem Güneş ise, “Banka kredisiz konut satışında, kampanyaların, yenilikçi ve yaratıcı bakışların işe yaradığı görülüyor” diye konuştu.
İpotekli konut satışları olarak bilinen banka kredili satışlar temmuzda bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 20.9 azalış göstererek 11 bin 496 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi yüzde 9 olarak gerçekleşti. Yanı sıra öbür satışlar olarak nitelenen ‘firma bünyesinde senetli, kampanyalı’ konut satışları ise temmuzda bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 21.7 artarak 115 bin 592 oldu. Toplam konut satışları içinde başka satışların hissesi yüzde 91’e çıktı. Bu artış da müteahhit firmaların bünyesindeki kampanyalı satışların tesirini gösteriyor.
Kampanyalar hasebiyle en çok sıfır konut satışını artırmış oldu. Buna nazaran temmuzda birinci el konut satışları bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 28.9 artarak 40 bin 784 oldu. İkinci el konutların satışı ise birebir devirde 86 bin 304 olarak gerçekleşti.
Yabancıya satışta azalma yaşandı
Yabancılara konut satışları temmuzda bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 16.1 azalarak 2 bin 350 oldu. En çok alım 878 ile Antalya, 752 ile İstanbul ve 218 ile Mersin’den oldu. EVA Gayrimenkul Değerleme’ye nazaran, 2024 birinci altı aylık devir prestijiyle yabancıların Türkiye’de yaptıkları gayrimenkul yatırımlarının yüzde 43.6’sı vatandaşlık edinimi oluşturdu. Vatandaşlık edinimi için yabancı yatırımında İstanbul, Antalya ve Mersin birinci üçte yer alırken, İstanbul’daki yabancı yatırımlarında da Esenyurt, Beylikdüzü ve Başakşehir birinci üçte yer aldı. Yabancıların 2024’ün birinci altı ayında vatandaşlık edinimi için Türkiye’de yaptıkları yatırımlara nazaran, ülke bazında birinci sırada İran yer aldı. İran’ı Rusya, Çin, Irak, Afganistan, Filistin, Pakistan, Mısır, Ukrayna ve Sudan izledi.
Maliyette 33 ayın en düşük artışı…
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayı inşaat maliyet endeksi bilgilerini de açıkladı. İnşaat maliyeti haziranda yüzde 0.40 artarken, yıllık bazda artış yüzde 66.12 oldu. İnşaat maliyeti aylık bazda Eylül 2021’den bu yana en düşük artışı kaydetti.
Bir evvelki aya nazaran gereç endeksi yüzde 1.01 artarken, personellik endeksi yüzde 0.80 azaldı. Yıllık bazda materyal endeksi yüzde 51.55, personellik endeksi yüzde 105.50 arttı.